Od 1 stycznia 2005 r. obowiązują nowe zasady odwoływania się w sprawach dotyczących rent i orzekania o niezdolności do pracy. Do końca 2004 r. od decyzji lekarza orzecznika ZUS - od jego orzeczenia - nie przysługiwało odwołanie. Decyzję lekarza można było podważyć jedynie na drodze postępowania sądowego. Obecnie można zmienić niekorzystne orzeczenie lekarza, składając protest do komisji lekarskiej Zakładu Ubezpieczeń Społecznych. To znacznie skraca czas oczekiwania na decyzję (postępowania w sądzie trwały niekiedy nawet kilka lat).
Postępowanie w ZUS
1. Lekarz orzecznik ZUS wydaje orzeczenie o niezdolności do pracy.
2. Od orzeczenia lekarza orzecznika ZUS przysługuje sprzeciw do komisji lekarskiej Zakładu Ubezpieczeń Społecznych. Sprzeciw należy zgłosić przed upływem 14 dni od dnia otrzymania (doręczenia) orzeczenia lekarza orzecznika. Sprzeciw zgłasza się za pośrednictwem właściwej ze względu na miejsce zamieszkania jednostki organizacyjnej ZUS. Będzie to więc ta sama jednostka, do której zgłosiliśmy się na początku - chcąc uzyskać orzeczenie od lekarza orzecznika.
3. Na podstawie orzeczenia lekarza orzecznika ZUS lub orzeczenia komisji lekarskiej Zakład wydaje decyzję w sprawie świadczeń, do których prawo uzależnione jest od stwierdzenia niezdolności do pracy.
Orzeczenie lekarza orzecznika może być podważane przez samego zainteresowanego, tzn. osobę ubiegającą się o rentę, jednak przekazać sprawę do rozpatrzenia komisji lekarskiej, może również Zakład Ubezpieczeń Społecznych. ZUS ma na to 14 dni. W tym terminie może zgłosić zarzut wadliwości orzeczenia, zawiadamiając o tym fakcie osobę zainteresowaną.
Odwołanie do sądu
Podstawa prawna:
- ustawa z dn. 17 listopada 1964 r. Kodeks Postępowania Cywilnego (Dz. U. 1964 r., Nr 43, poz. 296 z późn. zm.)
Od decyzji ZUS w sprawie renty (punkt 3) można odwołać się do Sądu Pracy i Ubezpieczeń Społecznych, właściwego dla okręgu, w którym ma siedzibę oddział ZUS wydający zaskarżaną decyzję. Odwołanie do sądu nie będzie skuteczne jeśli w pierwszej kolejności nie skorzystamy z drogi odwoławczej w ZUS (nie zgłosimy sprzeciwu do komisji lekarskiej).
Postępowanie sądowe jest wolne od opłat sądowych. Odwołanie do sądu wnosi się pisemnie za pośrednictwem oddziału ZUS, który wydał decyzję, w terminie miesiąca od doręczenia odpisu decyzji. Sąd odrzuca odwołanie wniesione po upływie terminu, chyba że przekroczenie terminu nie jest nadmierne i nastąpiło z przyczyn niezależnych od odwołującego się. Jeżeli oddział ZUS uzna odwołanie za słuszne zmienia lub uchyla zaskarżoną decyzję i sprawa nie trafia już do sądu. Jeżeli odwołanie nie zostanie uwzględnione sprawa trafia do sądu. Jeżeli organ rentowy nie wydał decyzji w terminie 2 miesięcy, licząc od dnia zgłoszenia roszczenia, odwołanie można wnieść w każdym czasie po upływie tego terminu.
Jeśli chodzi o pracę, to należy samemu zadecydować czy ją podjąć czy też nie. Sąd Pracy może różnie to zinterpretować, znaczenie może mieć charakter podjętej pracy, wymiar etatu, warunki. Na decyzję w sprawie odwołania się do Sądu Pracy można czekać nawet do kilki miesięcy, w zależności kiedy sprawa trafi na wokandę sądową. Natomiast orzeczenie do celów pozarentowych nie jest brane pod uwagę przy decyzji Sądu Pracy.
